|
Miasto usytuowane przy średniowiecznym trakcie handlowym. Dzisiejsza Dukla to niewielkie miasteczko w powiecie krośnieńskim, należące do woj.
podkarpackiego.
Jest siedzibą gminy obejmującą 1 miasto i 33 wsie. Najstarsza wzmianka o Dukli datowana jest na
28 sierpnia 1366 roku.
W 1373 roku lokowano Duklę na prawie niemieckim.
Prawa miejskie Dukla otrzymała w 1380 roku.
Miasto do końca XV wieku pozostawało w rękach rodu Suchywilków.
W 1403 roku w dokumentach powiatu bieckiego znajdujemy nazwisko wójta
Tyla, co potwierdza fakt, iż rządziło się wówczas prawem niemieckim.
W roku 1474 została złupiona przez wojska węgierskie pod dowództwem Tomasza
Tarczaya. Przez około rok Dukla była nękana najazdami żołnierzy zakwaterowanych w Żmigrodzie.
 |
W 1503 roku Heronim Kobyleński wymienił Duklę za
Mojkowice, koło Krakowa, będące własnością Stanisława Cikowskiego. W 1540 roku wdowa po Stanisławie, Ewa Cikowska sprzedała miejscowość Janowi
Jordanowi herbu Trąby, który z czasem stał się herbem miasta. |
W latach następnych Dukla otrzymała szereg praw umożliwiających jej rozwój handlu z Węgrami i okolicą. W 1595 roku w Dukli wybudowano komorę celną, ponieważ w 1588 roku otrzymała prawo do składowania wina. W
XVII wieku dziedzicem Dukli był Krzysztof Drohojewski, który sprzedał ją Andrzejowi Męcińskiemu. Po jego śmierci dziedzicami zostają jego dwaj synowie: Jan, Wojciech oraz ich matka, która wkrótce sprzedaje swoją część Franciszkowi Bernardowi
Mniszchowi. Do 1710 roku Mniszchowie wykupili całą Duklę i okoliczne wsie. W czasie rządów Mniszchów cały region ożywił się gospodarczo. W latach 1724, 1725, 1758 Duklę nawiedziły liczne pożary, a ten z roku 1758 spalił praktycznie całe miasto. W 1738 roku wybuchł pożar w pałacu, którego budowę rozpoczął Jan Męciński. Do odbudowy i jednocześnie przebudowy rezydencji stanął Jerzy Wandalin
Mniszchew.
W 1740 roku usytuowany zostaje klasztor oo. bernardynów. Jerzy Wandalin Mniszcha wprowadził nakazy, które jednak nie uchroniły go przed kolejnymi pożarami.
W październiku 1810 roku wybuchł pożar, który strawił większość miasta.
W 1821 spłonął pałac, a 1833 roku klasztor. |
 |
W XIX wieku nie ominęła Dukli żadna powódź, wszystkie uszkadzały miasto. W latach 1865-1866 panuje cholera. Następnie w wyniku traktów pokojowych Dukla trafiła w ręce Austriaków
i stała się siedzibą cyrkułu. W 1775 roku z wizytą u Jerzego Wandalina Mniszcha przebywał Tadeusz Kościuszko.
W 1778 roku nastąpiła śmierć Jerzego Wandalina Mniszcha, odziedziczyła Duklę Józefa z Mniszchów Szczęsnej
Potockiej, która sprzedała ją Józefowi Ossolińskiemu. Po Ossolińskim dziedzicami stają się
Stadniccy. Kiedy w 1810 roku umarł Franciszek Stadnicki, właścicielami miasta zostali Męcińscy. Przez następne lata znaczenie Dukli jako drogi handlowej zmalała.
W okresie pierwszej i drugiej wojny światowej w okolicach Dukli toczyły się krwawe boje, zwłaszcza o Przełęcz Dukielską, które poczyniły duże straty w zabudowie miasta.
 |
Rynek-Głównym punktem Dukli jest niewielki ryneczek. Centralnym obiektem jest ratusz, zwrócony fasadą w kierunku zachodnim. Wzniesiony został w początkach
XVII wieku. Pierwsza pisana wzmianka o nim pochodzi z 1611 roku. |
Przebudowywano go wielokrotnie. in. w XVIII wieku, a później pod koniec XIX wieku. Ostatecznie nadano mu charakter neogotycki, który zachował się do dziś. Uwagę zwraca oryginalna ośmioboczna wieżyczka w południowo-wschodnim narożniku.
Kirkut-Drugi żydowski zabytek w Dukli to pozostałości po kirkutu (cmentarza) żydowskiego położonego przy ul. Trakt Węgierski , na zboczu prawej strony drogi do
Barwinka. Został on także zniszczony przez Niemców, ale zachowało się do naszych czasów kilka zabytkowych macew typowych dla cmentarzy żydowskich.
Ruiny Synagogi-Jest to jeden z zabytków związanych
z zamieszkującymi Duklę do okresu drugiej wojny światowej Żydami. Są to pozostałości po bożnicy. Do połowy
XVIII wieku stała w tym miejscu świątynia drewniana, po wspomnianym już po
pożarze z 1758 roku, kiedy to od palącej się bożnicy ogień przeniósł się na drewnianą zabudowę miasta, odbudowano ją, jako materiału budowlanego używając kamienia
i cegły. Ten kolejny budynek przetrwał do 1940 roku. Spalony został przez Niemców.
Oprócz wymienionych wyżej zabytków można zwiedzić Cmentarz Wojskowy, klasztor oo. bernardynów
p.w. św. Jana z Dukli, Pałac oraz kościół parafialny p.w. św. Marii Magdaleny.
Muzeum Historii
|
